ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΣΤΟ ΙΚΑ
Χιλιάδες ασφαλισμένοι του Ι.Κ.Α. που καταθέτουν αιτήσεις για χορήγηση σύνταξης είναι αναγκασμένοι να περάσουν ένα τεράστιο χρονικό διάστημα αναμονής μέχρι την έκδοση της συνταξιοδοτικής απόφασης. Η αναμονή αυτή μπορεί να φτάσει ή πολλές φορές να ξεπεράσει και τα 2 έτη. Ειδικά σε περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης υπάρχουν περιπτώσεις που η απονομή της σύνταξης μπορεί να φτάσει ακόμη και τα 3 έτη. Η κατάσταση στα περισσότερα υποκαταστήματα του Ι.Κ.Α., ειδικά στην Αθήνα, είναι τραγική. Η έλλειψη υπαλλήλων και κυρίως τα δομικά προβλήματα οργάνωσης και λειτουργίας των ασφαλιστικών ταμείων έχει δημιουργήσει μία ασφυκτική κατάσταση, από την οποία τελικός χαμένος είναι κυρίως ο ίδιος ο ασφαλισμένος.
Η λύση της προσωρινής σύνταξης, που υιοθετήθηκε τα τελευταία έτη αποτελεί μία σημαντική διέξοδο στο πρόβλημα της ταλαιπωρίας των υποψήφιων συνταξιούχων, όμως έχει ακόμη «ατέλειες» που θα μπορούσαν να διορθωθούν. Οι ατέλειες αυτές αφορούν κυρίως τις περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν προβλέπεται η χορήγηση της προσωρινής σύνταξης.
Ειδικότερα, με βάση την παρ. 5 του άρθρου 38 του Ν.3996/2011,όπως αναλύεται και στην υπ’αριθμ. 84/14-11-2011 εγκύκλιο του ΙΚΑ, δεν εκδίδεται πράξη προσωρινής σύνταξης στις ακόλουθες περιπτώσεις:
α. Όταν ο ασφαλισμένος δηλώνει γραπτώς κατά την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης ότι δεν επιθυμεί την έκδοση προσωρινής σύνταξης.
β. Όταν δεν πληρούνται οι κατά περίπτωση νόμιμες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης (είτε ως προς το όριο ηλικίας είτε ως προς τις απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης).
γ. Όταν εφαρμόζονται οι Κανονισμοί 883/2004 και 987/2009 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και οι διμερείς συμβάσεις κοινωνικής ασφάλισης, εκτός των περιπτώσεων που θεμελιώνεται αυτοτελές συνταξιοδοτικό δικαίωμα μόνο με το χρόνο ασφάλισης σε ελληνικό φορέα.
δ. Όταν οι ασφαλισμένοι δεν έχουν καταθέσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά.
ε. Όταν ζητείται η σύνταξη λόγω θανάτου ασφαλισμένου/ης από τους γονείς του.
στ. Όταν λαμβάνεται ταυτόχρονα και άλλη σύνταξη.
ζ. Όταν δεν έχει διακοπεί η εργασία κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.
η. Όταν είναι απαραίτητη η προηγούμενη αναγνώριση χρόνων ασφάλισης για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος.
Από τις ως άνω περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν προβλέπεται έκδοση προσωρινής σύνταξης, θεωρούμε ότι οι περιπτώσεις γ και στ χρήζουν περαιτέρω βελτίωσης.
Πιο συγκεκριμένα, είναι άδικο να αποκλείονται από την δυνατότητα έκδοσης προσωρινής σύνταξης οι ασφαλισμένοι που θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης απαραιτήτως με συνυπολογισμό χρόνου ασφάλισης από αλλοδαπό φορέα (δηλαδή όπου εφαρμόζονται οι σχετικοί κανονισμοί της ευρωπαϊκής ένωσης ή διμερείς συμβάσεις), ακόμη δηλαδή και στις περιπτώσεις που έχουν εκδοθεί οι σχετικές επίσημες βεβαιώσεις χρόνου ασφάλισης των αλλοδαπών φορέων ασφάλισης μέσω της υπηρεσίας Διεθνών Ασφαλιστικών Σχέσεων του Ι.Κ.Α. , και επομένως μπορεί εύκολα να διαπιστωθεί από τον αρμόδιο υπάλληλο του Ι.Κ.Α. αν συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις χορήγησης σύνταξης. Αρά, και προς άρση της αδικίας και της άνισης μεταχείρισης, στην συγκεκριμένη περίπτωση θα πρέπει να προβλεφθεί ότι εφόσον έχουν εκδοθεί οι σχετικές βεβαιώσεις χρόνου ασφάλισης από τους αλλοδαπούς φορείς και από τις οποίες μπορεί να διαπιστωθεί ο συνολικός χρόνος ασφάλισης του ασφαλισμένου στην Ελλάδα και το εξωτερικό, τότε θα είναι δυνατή η έκδοση απόφασης για χορήγηση προσωρινής σύνταξης.
Η δεύτερη περίπτωση που επιδέχεται βελτίωσης είναι εκείνη που αφορά τους ασφαλισμένους που λαμβάνουν ταυτόχρονα και άλλη σύνταξη. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις ανθρώπων που λαμβάνουν ελάχιστα ποσά σύνταξης, για διάφορους λόγους, π.χ. συντάξεις λόγω θανάτου, επικουρικές συντάξεις ή και κύριες ακόμη συντάξεις γήρατος από άλλα ταμεία και αποκλείονται από την χορήγηση προσωρινής σύνταξης λόγω αυτής της αιτίας. Κατά την άποψή μας στην περίπτωση αυτή θα ήταν ορθό να επιβληθεί ένα εισοδηματικό κριτήριο, από το οποίο θα εξαρτάται και η καταβολή ή μη της προσωρινής σύνταξης. Είναι άδικο, για παράδειγμα, χήρα που λαμβάνει ως σύνταξη, λόγω θανάτου του συζύγου της, το ποσό των 350 ή 400 ευρώ και καταθέτει στο ΙΚΑ αίτηση για χορήγηση δικής της πλέον σύνταξης γήρατος να μην μπορεί να δικαιούται προσωρινή σύνταξη και να πρέπει να αναμένει την έκδοση της οριστικής απόφασης μετά από 2,5 χρόνια, επιβιώνοντας για το χρονικό διάστημα της αναμονής με το ελάχιστο αυτό ποσό. Ο όρος που θα πρέπει να τεθεί λοιπόν, είναι να αποκλείονται από την δυνατότητα χορήγησης προσωρινής σύνταξης μόνο οι ασφαλισμένοι εκείνοι που λαμβάνουν παράλληλα και άλλη σύνταξη, εφόσον όμως υπερβαίνει ένα συγκεκριμένο εύλογο ποσό.
